تغییر ساعت رسمی در راه است؟/ این تغییر نباید معطل نظرات عوام‌پسندانه شود

اما در پایان سال 1403 بود که برخی دوباره خواستار تغییر ساعت رسمی کشور شدند. 27 اسفند 1403، محمود نجفی‌عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران، با ارسال نامه‌هایی به مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، با اشاره به بحران ناترازی انرژی در کشور و تاثیر آن بر پایداری شبکه برق کشور و ارجاع به مطالعات علمی و تجربیات دیگر کشورها، خواستار اصلاح قانون و بازگشت اجرای تغییر ساعت رسمی کشور شد.

مجلس زنگ خطر ناترازی انرژی را به صدا درآورد

همانطور که مشخص است، این درخواست به نمایندگی از بخش خصوصی، با توجه به بحران و ناترازی انرژی کشور و قطعی برق و گاز مکرر انجام شده است تا مقداری به این وضعیت کمک شود. دولت هم به این درخواست لبیک گفت و اهمیت تصویب این لایحه به حدی بود که دولت آن را به صورت دو فوریتی به مجلس ارائه کرد ولی نهایتا نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز چهارشنبه سوم اردیبهشت ماه با دو فوریت و یک فوریت بررسی این لایحه مخالفت کردند و بنا شد که این لایحه به صورت عادی در مجلس بررسی شود.

جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت در مجلس، در مخالفت با این لایحه با بیان اینکه ضعف مدیریت در حوزه انرژی نباید به گونه‌ای باشد که به جای اصلاح آن به نحوی عمل شود که با روح و روان مردم بازی شود، اظهار کرد: بنابراین باید بخش اقتصاد اصلاح و وزیر اقتصاد نیز هرچه سریع‌تر معرفی تا منجر به ثبات در بازار شود.

در شرایطی که ناتوانی دولت در تأمین برق منجر به خاموشی‌های بهاری شده، رد فوریت این لایحه بدون پیشنهاد جایگزین، زنگ‌خطر جدی برای بحران انرژی در تابستان را به صدا درآورده است. رد این لایحه واکنش‌های بسیاری را نیز برانگیخت و برای مثال، مهدی عرب صادق، کارشناس انرژی، در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس هشدار داد که رد لایحه تغییر ساعت در مجلس حداقل ۱۰۰۰ کارخانه متوسط را به خاموشی می‌کشاند!

باید از امتیاز تغییر ساعت استفاده کرد

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره موضوع تغییر ساعت و اینکه چرا این موضوع از گذشته در ایران مورد توجه بوده است، توضیح داد: ایران جزو کشورهای نزدیک به خط استوا است و اختلاف افقی هم که از شرق به غرب و از شمال به جنوب داریم، زمینه‌های این را فراهم می‌کند که با تغییر ساعت بتوانیم میزان مصرف انرژی خود را کم و زیاد کنیم.

حمیدرضا صالحی افزود: برای مثال وقتی میزان کارکرد پرسنل را در روزهایی که روز بلندتر است یا بالعکس، یک ساعت جلو یا عقب کنیم موجب می‌شود تا بتوانیم با یک برنامه‌ریزی واقعی، اپتیمم زمانی که برای تعادل بخشی به میزان مصرف و مدیریت انرژی در بخش خانگی، ادارات و صنایع نیاز است، به دست بیاوریم.

حمیدرضا صالحی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اصلا نیازی نیست تغییر ساعت رسمی در دست مجلس باشد و باید در اختیار دولت قرار بگیرد؛ دولت می‌تواند در راستای مدیریت مصرف و میزان مصرف بهینه انرژی و رسیدن انرژی به همه اقصی نقاط کشور، اختیار کلی موضوع را از دست مجلس بگیرد و با توجه به کار کارشناسی و استفاده از تحقیقات پژوهشگاه‌های مختلف آن را انجام دهد

او تصریح کرد: این تغییر ساعت می‌تواند یک امتیاز باشد که کشور از آن استفاده کند و مخصوصا در زمانی هم که مانند این چندسال اخیر، که به مشکل پیک مصرف خورده‌ایم، از این اختلاف ساعت استفاده کنیم و یک بخشی از این پیک بار مصرف را کم و کنترل کنیم.

این کارشناس حوزه انرژی عنوان کرد: البته زمانی هم هست که می‌توانیم بگوییم که تغییر ساعت کار بیهوده‌ای است و چرا باید ساعت‌ها را تغییر دهیم و از این منظر هم با موضوع تغییر ساعت برخورد کنیم. در خاطرم هست که در زمان کودکی من هم این موضوع جابه‌جایی ساعت وجود داشت و برخی در مقابله با این موضوع ساعت خود را تغییر نمی‌دادند و این مقاومت از زمان‌های قدیم نیز وجود داشت. اما واقعیت اینست که بحث تغییر ساعت یک موضوع علمی است و به کشور کمک می‌کند تا در مصرف و مدیریت انرژی موفق باشد.

تغییر ساعت می‌تواند از دست مجلس خارج شود

صالحی مطرح کرد: وزیر نیرو تغییر ساعت را درخواست کرده است که این اتفاق بیفتد و امیدواریم که محقق شود اما فعلا مجلس با فوریت آن مخالفت کرده است.

او تاکید کرد: این موضوع اصلا نیازی نیست که در دست مجلس باشد و باید در اختیار دولت قرار بگیرد؛ دولت می‌تواند در راستای مدیریت مصرف و میزان مصرف بهینه انرژی و رسیدن انرژی به همه اقصی نقاط کشور، اختیار کلی موضوع را از دست مجلس بگیرد و با توجه به کار کارشناسی و استفاده از تحقیقات پژوهشگاه‌های مختلف آن را انجام دهد.

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به مرسوم بودن تغییر ساعت در برخی از کشورهای دنیا، ادامه داد: در خیلی از کشورها مثل ما این تغییر ساعت اتفاق می‌افتد اما خیلی از کشورها هم به دلیل تفاوت آنها با موقعیت جغرافیایی ایران، اصلا لازم نیست به این سمت بروند و حتی این کار را نمی‌کنند. لذا نباید ایران را با کشورهایی که موقعیت مشابهی ندارند، اصلا مقایسه کرد. 

او بیان کرد: ایران به هرحال به خط استوا نزدیک است و از غرب به شرق اختلاف افق دارد و از شمال به جنوب هم که اختلاف فصلی وجود دارد و همه این مسائل امتیازهایی است که باید درنظر گرفته بشود و موضوع تغییر ساعت یک کار پژوهشی و علمی است و اصلا نباید این موضوع را به بحث‌های عوام‌گرایانه سپرد تا این امتیاز و فرصت از کشور دریغ شود.

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران: به نظر من در شرایط ناترازی فزاینده انرژی، تغییر ساعت صددرصد ضرورت دارد و اصلا نباید در اجرای آن تعلل شود زیرا یک بحث علمی است و نتایج تحقیقات همه پژوهشکده‌های انرژی در کشور بر آن صحه می‌گذارند

سوء‌استفاده برخی دولت‌ها!

صالحی درباره تغییر ساعت در شرایط ناترازی فزاینده انرژی، تصریح کرد: به نظر من در شرایط ناترازی فزاینده انرژی تغییر ساعت صددرصد ضرورت دارد و اصلا نباید در اجرای آن تعلل شود زیرا یک بحث علمی است و نتایج تحقیقات همه پژوهشکده‌های انرژی در کشور بر آن صحه می‌گذارند.

او یادآور شد: موضوع تغییر ساعت چند سالی دستخوش برخی از دولت‌ها شده بود به صورتی که به دلیل مطلوبیت عدم تغییر و دست نزدن به ساعت نزد عوام، برخی دولت‌ها از این موضوع سوء‌استفاده کردند اما اکنون خوشبختانه حتی همان‌ها هم به این نتیجه رسیده‌اند که تغییر ساعت انجام بشود زیرا به نفع همه است.

این تحلیلگر مسائل انرژی درباره علت مخالفت مجلس با فوریت این طرح، اظهار کرد: البته مجلس با اصل آن مخالفت نکرده است و با فوریتش مخالف بوده است اما به نظر می‌رسد مجلس هم به کار کارشناسی بیشتری نیاز دارد. شاید قاطبه مجلس هم با این موضوع مخالف نباشد و اکنون تنها فوریتش را به دلایلی به عقب انداخته‌اند.

به اعتقاد صالحی، دولت می‌تواند این اجازه را بگیرد که اصلا دیگر این موضوع در دست مجلس نباشد زیرا اصلا نیازی نیست مجلس آن را تایید کند چرا که تغییر ساعت یک موضوع کاملا علمی است و خود وزارتخانه‌ها و دولت باید بتوانند این موضوع را مدیریت کنند.

او افزود: البته دولت هم باید گزارش کار ارائه کند که در اثر این تغییر ساعت چقدر توانسته‌اند انرژی را حفظ و مدیریت کنند تا از خاموشی‌ها جلوگیری شود.

سردرگمی مردم از «این صنف زودتر سرکار برود، آن صنف دیرتر» 

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران همچنین در نقد تغییر ساعت کار اصناف مختلف پس از لغو قانون تغییر ساعت رسمی، گفت: به جای اینکه بگوییم این صنف زودتر سرکار برود و آن صنف دیرتر، کل ساعت جابه‌جا شود تا زمان کار همه اصناف با این جابه‌جایی ساعت تغییر کند.

صالحی ادامه داد: نباید برای مثال بگوییم مدارس زودتر باز شوند و بانک‌ها دیرتر. سال گذشته چقدر شاهد این بودیم که با این شیوه تغییر ساعت مردم سردرگم شد بودند زیرا نمی‌دانستند اول کودک خود را به مدرسه ببرند و سپس به بانک بروند و یا چه ساعتی در راه اداره باشند. این سردرگمی‌ها را قبلا نداشتیم و با تغییر ساعت رسمی همه این اتفاقات خودبه‌خود تنظیم و انرژی هم به نوعی حفظ می‌شد. وقتی صبح می‌توانیم نیروی کار را زودتر و در هوای خنک‌تر سرکار حاضر کنیم تا انرژی کمتری مصرف شود، چرا باید از آن امتناع شود؟

نباید برای مثال بگوییم مدارس زودتر باز شوند و بانک‌ها دیرتر. سال گذشته شاهد بودیم که با این شیوه تغییر ساعت مردم سردرگم شد بودند زیرا نمی‌دانستند اول کودک خود را به مدرسه ببرند و سپس به بانک بروند و یا چه ساعتی در راه اداره باشند. این سردرگمی‌ها را قبلا نداشتیم و با تغییر ساعت رسمی همه این اتفاقات خودبه‌خود تنظیم و انرژی هم به نوعی حفظ می‌شد

او در پایان خاطرنشان کرد: تغییر ساعت رسمی موضوعی است که به نفع همه، کشور و اصلا به نفع خود مردم است.